<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) manşet enflasyonun Ağustos ayında aylık bazda %2,47 seviyesinde gerçekleştiğini, yıllık bazda ise %51,97’ye gerilediğini açıkladı. Böylece aylık enflasyon Ağustos ayında piyasa beklentilerinin altında kalırken, yıllık enflasyon Temmuz 2023’ten bu yana en düşük seviyeye geriledi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar: Ağustos ayında TÜFE’yi oluşturan alt gruplar arasından en çok artış gösteren grup aylık bazda %11,34, yıllık bazda %120,81 artış ile eğitim grubu oldu. Bu dönemde konut grubu fiyatları aylık bazda %8,51, ulaştırma grubu fiyatları %2,57 artarken, gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları ise %1,10 azaldı.</li></ul>

Canlı Gündem

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mayıs ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre, Mayıs’ta tüketici fiyatları %0,04 artarken, yıllık enflasyon ise %39,59’a geriledi. Böylece aylık bazda tüketici fiyatlarındaki artış 53. aya taşındı.Detaylar: Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Aralık 2022'ye göre %15,26, 12 aylık ortalamalara göre %63,72 oranında arttı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ana harcama grupları itibarıyla yıllık bazda en az artış gösteren ana grup %19,49 ile giyim ve ayakkabı olurken, artışın en yüksek olduğu ana grup ise %68,98 ile lokanta ve oteller oldu.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aylık bazda en az artış gösteren ana grup %-13,79 ile konut oldu.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %9,85 ile giyim ve ayakkabı oldu.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, bir önceki aya göre %3,60, bir önceki yılın Aralık ayına göre %19,51, bir önceki yılın aynı ayına göre %47,70 ve on iki aylık ortalamalara göre %60,94 olarak gerçekleşti.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Üretici fiyatları</h2>TÜİK tarafından yayımlanan Mayıs ayı verilerine göre, aylık üretici enflasyonu %0,65, yıllık üretici enflasyonu ise %40,76 oldu. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), Aralık 2022'e göre %7,81, 12 aylık ortalamalara göre %95,80 arttı.Bir adım geriden: Üretici enflasyonu, Ekim 2022'de %157'yi aşmıştı.Dahası: Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; imalatta %42,34, madencilik ve taş ocakçılığında %56,84, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %0,53 ve su temininde %66,27 artış olarak gerçekleşti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %35,82, dayanıklı tüketim malında %49,10, dayanıksız tüketim malında %64,92, enerjide %9,62 ve sermaye malında %49,97 artış oldu.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ENAG’dan iki senaryo</h2>Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), TÜİK’in seçimden önce ücretsiz verilen doğal gazı enflasyon hesaplamasında “yok sayması” nedeniyle iki farklı enflasyon verisi açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ENAG’a göre, doğal gaz fiyatının Mayıs'ta değişmediği varsayımında aylık tüketici enflasyonu %7,35, yıllık enflasyon ise %109,01 olarak hesaplandı. Ocak-Mayıs dönemi enflasyon oranı ise %38,06 oldu.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Doğal gaz fiyatının Mayıs’ta sıfır lira olduğu varsayımında ise enflasyon, aylık bazda %5,68, yıllık bazda ise %105,45 oldu. Ocak-Mayıs dönemi enflasyon oranı ise %36,59 olarak gerçekleşti.</li></ul>Ne olmuştu? TÜİK, doğal gazın bir ay ücretsiz verilmesi nedeniyle mayıs ayında TÜFE hesabında “sıfır fiyat” yöntemi uyguladı. Bu nedenle Mayıs’ta aylık enflasyonun %0 civarında gelmesi, yıllık enflasyonun %40'ın altına çekilmesi bekleniyordu. Karar, Temmuz ayında asgari ücretliye, memura ve emekliye yapılacak zamdan önce geldiği için bazı kesimler tarafından eleştirilmişti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Zamlar</h2>TÜİK’in enflasyon verileri ile birlikte, emekli ve memurun zam senaryoları da netleşmeye başladı. Verilere göre, Mayıs ayı doğal gaz tüketiminin sıfırlanması nedeniyle 2023 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,26 olarak gerçekleşti.Haziran'da enflasyonun artmaması durumunda işçi emeklileri %15,26, memurlar ise %7,26 zam alacak.Nasıl hesaplanıyor? İşçi emeklisi Temmuz ayında, ilk altı ayda gerçekleşen enflasyon kadar kadar zam alacak. Memur ve memur emeklileri ise 2023 yılı için toplu iş sözleşmesine göre ilk altı ay için %8, ikinci altı ay için %6 zam ve enflasyon farkını alacak.Bir adım geriden: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hak-İş Genel Kurulu'nda yaptığı açıklamada, "En düşük memur maaşı 22 bin lirayı bulacak. Memur maaşlarındaki bu artışlar otomatik olarak emeklilerine de yansıyacak. Bakanımıza yasal tarih olan temmuz ayına kadar bu çalışmanın tamamlanması için gereken talimatı verdim" açıklaması yapmıştı.Ayrıca Erdoğan emeklilere ilişkin olarak da, "Seçimden sonra, yeni Meclisin yasama faaliyetlerine başlamasıyla 7 bin 500 liranın üzerinde emekli maaşı alan vatandaşlarımızı da sevindirecek haberi milletimizle paylaşacağız. Temmuzda enflasyon farkı yanında, refah payı artışını da dikkate alan bir düzenleme yapacağız" ifadelerini kullanmıştı.

Aposto Günsonu

Mayıs’ta yıllık tüketici enflasyonu %39,59’a geriledi. Üretici enflasyonu ise %40,76 oldu.

Enflasyon %40’ın altına indi

TÜİK, <a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Finansal-Yatirim-Araclarinin-Reel-Getiri-Oranlari-Nisan-2023-49512&dil=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları&nbsp;</a>verisini yayımladı. Veri setine göre aylık bazda en yüksek reel getiriyi &nbsp;külçe altının sağladığı görülüyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Veriler</h2>Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgenen veri setinde, aylık bazda en yüksek reel getiri %7,2’lik oranı ile külçe altın&nbsp;oldu. Avro yatırımcısının reel getirisi ise aylık bazda %1,8 olarak gerçekleşti. Hesaplamaya dahil olan diğer yatırım araçlarında ise pozitif reel getiri sağlanabilmiş değil. Nisan ayında en büyük kaybı ise reel olarak %10,4 ile devlet iç borçlanma senedi (DİBS) yatırımcıları ile %5,6 ile Borsa İstanbul yatırımcıları yaşadı.Veriyle birlikte altın yatırımcısının pozitif aylık reel getiri sağlama serisi ikinci aya taşınırken, DİBS yatırımcısı aylık bazdaki kaybını dördüncü aya taşıdı. Mevduat tarafında ise reel zarar makası iki aylık daralmanın ardından&nbsp;11 baz puan artışla %0,9 oldu.💾 Cep bilgisi: Borsa İstanbul 100&nbsp;endeksi günü %3,7 yükselişle 4.562 puandan kapattı. 42,3 milyar TL’lik işlem hacminin yaşandığı günün ardından endekste haftalık kayıp %1,2’ye aylık kayıp %7,4’e; yıl başından bu yana yaşanan kayıp ise %17,2’ye geriledi.Öte yandan, indirgeme bazı olarak üretici fiyat endeksi (ÜFE) kullanıldığında, indirgeme oranı daha düşük&nbsp;olduğundan yatırım araçlarında daha yüksek reel getirilerle karşılaşmaya devam ediyoruz. İndirgeme metodu değiştiğinde USD ve mevduat yatırımcısının da pozitif reel getiri sağladığı görülüyor.Çalışmanın üç aylık dönemi kapsayan ve TÜFE bazlı hesaplanan versiyonunda, pozitif reel getiri sağlayan tek aracın külçe altın olmaya devam ettiği görülüyor. Bu dönemde külçe altının reel getirisi %3,7 olurken DİBS yatırımcısı %17,5 gibi hatırı sayılır bir zararla karşı karşıya kalmış durumda.Borsa İstanbul’daki düşüş trendinin başlamasından önceki dönemi de içine alan altı aylık analizde reel getiri konusundaki liderliğin el değiştirdiği görülüyor. Borsa İstanbul 100 endeksi yatırımcısının %11,0 oranında reel getiri&nbsp;sağladığı bu dönemde altın yatırımcısının sağladığı getiri oranının %8,1 olduğu görülüyor. Bu dönemde, özellikle kur korumalı mevduat hesaplarına uygulanan mevduat faiz oranlarının tavanının devrede olması ve mevduat faizlerinin düşük seyrini koruması sebepleriyle reel getiri oranının -%10’u aştığı görülüyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/1/1683572356631.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.06" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yıllık bazdaki değerlendirmede ise, son dönemdeki çözülmeye rağmen BİST 100 endeksinde geçtiğimiz yıl yaşanan rallinin etkisi&nbsp;hissediliyor. Borsa İstanbul yatırımcısının sağladığı TÜFE bazlı reel getiri yıllık bazda %42,2’ye gerilese de bu alanda pozitif değer üretebilen tek araç olma unvanı el değiştirmedi. Borsa İstanbul’da yıllık reel getiri geçtiğimiz ay %62,4&nbsp;seviyesindeydi ve nisan ayında yaşanan gerileme, getiri oranının son altı ayın en düşüğünün görülmesine yol açmış durumda. Bu zaman aralığında, yıl genelinde yaşanan büyük enflasyonist baskı ve mevduat fiyatlarının bu eğilim paralelinde hareket etmemesi sebebiyle mevduat yatırımcıların reel kaybı %19,8 oldu. Bu noktada, artan mevduat getirilerinin, reel kaybı %30’lar seviyesinden aşağı çekmeye başladığını da anımsamakta fayda var.

EXANTE

Aylık bazda en yüksek reel getiriyi külçe altın sağladı

Reel getiride ayın şampiyonu altın

Tüketici fiyat endeksi <a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat-Endeksi-Nisan-2023-49653&dil=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(TÜFE)</a> aylık bazda %2,4 oranında artarken yıllık bazda %43,7’ye geriledi. Manşet enflasyon önceki ay %50,5 olarak açıklanmıştı. Yurt içi üretici fiyat endeksinde (ÜFE) ise aylık artış %0,8 olarak gerçekleşti. Veriyle birlikte yıllık ÜFE %52,1 oldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Detaylarda neler var?</h2>TÜFE’de aylık artış oranı beklentilerin (%2,7) hafif altında gelmekle birlikte, endeksteki yukarı yönlü hareket&nbsp;52. ayına taşındı. Veriyle birlikte yıllık manşet enflasyon %50,5’ten %43,7’ye geriledi. Veri setinde, yıl başından bu yana hesaplanan birikimli enflasyon ise&nbsp;%15,2 oldu.💾 Cep bilgisi: Manşet enflasyondaki gerileme, aylık TÜFE hesaplamalarına önceki yılın nisan ayında %7,3 olarak giren aylık artış oranının yerini %2,4’lük değere bırakması ile ilintili. Diğer bir ifadeyle nisan ayı hesaplamasında güçlü bir baz etkisinin devrede olduğu görülüyor. Yılın geri kalanında baz etkisi geçtiğimiz dört aydan çok daha zayıf seyredecek.💉 Hatırlatma dozu: Yıllık enflasyon değerindeki düşüş, fiyatlarda gerileme anlamına gelmiyor. Fiyatların artış hızındaki azalmaya işaret eden trendin tüketici fiyatları üzerindeki birikimli yükü (daha yavaş bir ivmeyle de olsa) artmaya devam ediyor.&nbsp;Endeksin alt kalemlerinde, beş grubun yıllık manşet enflasyon değerinin altında bir değişim oranına sahip olduğu görülüyor. Yedi grupta ise manşet enflasyondan daha yüksek bir ölçüm yapılmış durumda. Harcama gruplarına göre, yıllık bazda en az fiyat artışı&nbsp;yaşanan %13,8 ile giyim ve ayakkabı olurken, listenin ilk iki sırasında %66,6 ve %66,4’lük enflasyon oranlarıyla sağlık ile lokanta ve oteller grupları yer alıyor. Endeks hesaplamalarına göre yıllık gıda enflasyonu&nbsp;%53,9 olarak gerçekleşmiş durumda.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1683138397287.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.70" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aylık bazda konut fiyatlarında %1,5 oranında gerilemenin ölçüldüğü endekste haberleşme kaleminde ölçülen aylık %5,9 oranındaki artış listenin başında yer alıyor. Veri setine göre aylık gıda enflasyonu %4,0 seviyesinde bulunuyor.Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde de genele yaygın yüksek enflasyonist baskının hafifleyerek de olsa devam ettiği görülüyor. 6 set halinde hazırlanarak yayımlanan gösterge seti içinde çekirdek enflasyon&nbsp;olarak bilinen ve en çok önem atfedilen C endeksinde yıllık artış oranı %45,5 seviyesinde tutunuyor.💾 Cep bilgisi: C endeksi, enerji, gıda, alkolsüz içecekler, alkollü içecekler, tütün ve altın fiyatları hariç tutularak hesaplanıyor. Bu hesaplama ile dışsal faktörlere görece daha az duyarlı ürün gruplarındaki fiyat değişimlerinin ölçülmesi hedefleniyor.Yurt içi üretici fiyat endeksi <a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yurt-Ici-Uretici-Fiyat-Endeksi-Nisan-2023-49396&dil=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(ÜFE)</a> tarafında ise yıllık değişim %62,5’ten %52,1’e geriledi. Veride aylık değişim oranı %0,8 olarak açıklandı (önceki %0,4). Geçtiğimiz yılın aynı ayında yıllık ÜFE %121,8; aylık ÜFE ise %7,7 olarak gerçekleşmişti. Yıllık ÜFE bu veriyle birlikte, 2021 yılının Ekim ayından bu yana en düşük değerini aldı.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/3/1683138471465.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.56" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Endeksin alt kalemlerinde dayanıksız tüketim mallarında yıllık ÜFE’nin %72,1 olduğu görülürken aynı oranın ara malı grubunda %41,1 seviyesinde bulunuyor. Yıllık enerji enflasyonu ise %49,9 seviyesinde bulunuyor.Baz etkisinin yoğun bir şekilde etkisini göstermeye devam ettiği ölçümün ardından ÜFE-TÜFE makası %8,4’e gerileyerek yeniden tek haneyi gördü.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yansımalar</h2>Verinin açıklanmasını takiben Twitter hesabından açıklamalarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/NureddinNebati/status/1653676100134879233?s=20" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nureddin Nebati</a>, enflasyonun üst üste altı aydır gerilediğini vurgulayarak ÜFE-TÜFE arasındaki makasın tek haneli seviyelere geldiğini hatırlattı. Bu durumun enflasyon beklentilerini de olumlu etkilediğini ifade eden bakan, enflasyondaki düşüşün devam edeceğini ve bu yıl içinde çok daha düşük seviyelere gerilemesini beklediklerini söyledi.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Tüm dünya resesyon endişeleri ve istihdam kayıpları ile boğuşurken, bizler üretimden, istihdam ve büyümeden taviz vermeden enflasyonla mücadelemize kararlı bir şekilde devam ediyoruz. Enflasyon ile kararlı mücadelemizin bir sonucu olan bu hızlı gerilemenin, önümüzdeki aylarda da devam etmesini ve yıllık enflasyonun bu yıl içinde çok daha düşük seviyelere gerilemesini bekliyoruz.</blockquote>Bloomberg HT’nin canlı yayınına katılan Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel, TÜİK tarafından %13,8 olarak açıklanan yıllık giyim enflasyonunun piyasa gerçeklerini yansıtmadığını söyledi. Perakende sektöründe maliyetleri doğrudan artıran kalemler olduğunu ifade eden başkan, taşımacılık ve kira giderlerine dikkat çekti.İyi Parti Kalkınma Politikaları Koordinatörü <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/EkremCunedi/status/1653667590491832321?s=20" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ekrem Cunedioğlu</a>&nbsp;ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada, giyim gruplarında görülen negatif enflasyonun gerçeği yansıtmadığını ifade ederken, veri setine göre insanların 2022’ye kıyasla daha ucuza alışveriş yapabildiğini söyledi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Diğer ölçümler</h2>Enflasyon Araştırma Grubu <a fr-original-style="" href="https://enagrup.org/bulten/nis23.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(ENAG)</a> tarafından yapılan çalışmada, TÜFE’nin aylık bazda %4,9; yıllık bazda ise %105,2&nbsp;oranında arttığı ifade edildi. ENAG’ın çalışmasında konut fiyatları aylık bazda gerileyen tek kalem olurken, giyim ve ayakkabı grubundaki aylık artış oranı %14,0 olarak ölçülmüş durumda. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu <a fr-original-style="" href="https://www.turkis.org.tr/turk-is-nisan-2023-aclik-ve-yoksulluk-siniri/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(Türk-İş)</a> tarafından yayımlanan açlık-yoksulluk sınırı çalışmasında Ankara’da yıllık gıda enflasyonu %90,4&nbsp;olarak açıklanmıştı. Çalışmaya göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması bir yıl önce 5.324 TL; nisan ayında ise 10.136TL olarak hesaplanmış durumda.İstanbul Ticaret Odası <a fr-original-style="" href="https://bilgibankasi.ito.org.tr/tr/istatistik-verileri/genel" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(İTO)</a>, Ücretliler Geçinme Endeksi çalışmasının nisan ayı sonuçlarına göre, İstanbul’da perakende fiyatlar aylık bazda %4,6; yıllık bazda ise %62,5 oranında artmıştı. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi <a fr-original-style="" href="https://arastirma.disk.org.tr/?p=9942" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(Disk-Ar)</a> tarafından yayımlanan bültende ise dar gelirlilerin gıda enflasyonunun %70-80 bandında seyrettiği ifade ediliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ayrıca</h2>Disk-Ar, geçtiğimiz günlerde Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu <a fr-original-style="" href="https://disk.org.tr/2023/05/tuik-yargi-kararina-uymadi-enflasyon-sepetini-aciklamadi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(DİSK)</a>’in TÜİK’e karşı kazandığı davanın ardından kararın uygulanmadığına dair bir basın açıklaması yayımladı. TÜİK’in yargı kararına uymadığının vurgulandığı metinde hukukun gereğinin yerine getirilmesi çağrısı yapılıyor.💉 Hatırlatma dozu: DİSK, TÜİK’e karşı enflasyon veri setinde yer vermeyi sonlandırdığı madde fiyat listesi ile ilgili açtığı davayı kazanmıştı. Enflasyon ölçümünde kullanılan 400’ü aşkın maddenin ortalama fiyatlarını içeren veri yaklaşık 20 yıl yayımlanmasının ardından geçtiğimiz yılın mayıs ayında duyuru setinden çıkartılmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan ayına ilişkin enflasyon verisini açıkladı

Enflasyon beklentilerin hafif altında

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/exante" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Exante</a>, altın yatırımının aylık bazda yüksek reel getirisini değerlendiriyor.</h3><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Altının dönüşüTürkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları verisini açıkladı. Buna göre mart ayında en yüksek reel getiriyi altın sağladı.VerilerTüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgenen veri setinde, aylık bazda en yüksek reel getiri %1,5’lik oranı ile külçe altın&nbsp;oldu. Borsa İstanbul 100 endeksinin reel getirisi ise %1,4 olarak gerçekleşti. Hesaplamaya dahil olan diğer yatırım araçlarının hiçbiri ise aylık bazda pozitif reel getiri sağlayamamış durumda.💉 Hatırlatma dozu: Geçtiğimiz ay, aylık bazda hiçbir araçta pozitif reel getiri söz konusu değildi.Öte yandan, indirgeme bazı olarak üretici fiyat endeksi (ÜFE) olarak seçildiğinde, aylık oran daha düşük olduğu için işleme konu yatırım araçlarında daha yüksek reel getirilerle karşılaşıyoruz.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/altinin-donusu" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Devamını oku</a>

Editörün Seçkisi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) <a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Finansal-Yatirim-Araclarinin-Reel-Getiri-Oranlari-Mart-2023-49502&dil=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları</a> verisini açıkladı. Buna göre mart ayında en yüksek reel getiriyi altın sağladı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Veriler</h2>Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgenen veri setinde, aylık bazda en yüksek reel getiri %1,5’lik oranı ile külçe altın&nbsp;oldu. Borsa İstanbul 100 endeksinin reel getirisi ise %1,4 olarak gerçekleşti. Hesaplamaya dahil olan diğer yatırım araçlarının hiçbiri ise aylık bazda pozitif reel getiri sağlayamamış durumda.💉 Hatırlatma dozu: Geçtiğimiz ay, aylık bazda hiçbir araçta pozitif reel getiri söz konusu değildi.Öte yandan, indirgeme bazı olarak üretici fiyat endeksi (ÜFE) olarak seçildiğinde, aylık oran daha düşük olduğu için işleme konu yatırım araçlarında daha yüksek reel getirilerle karşılaşıyoruz.Yine TÜFE ile indirgenen verilere göre, üç aylık&nbsp;zaman zarfında seçili yatırım araçlarının tamamında negatif reel getiri&nbsp;görülüyor. Diğer bir ifadeyle çalışmaya konu hiçbir yatırım aracı yatırımcısını enflasyona karşı koruyabilmiş görünmüyor. Bu zaman aralığında, yatırımcısına en az zarar yaratan araç yine altın olarak görülüyor. Borsa İstanbul 100 endeksi ise -%12,5’lik reel getiri oranı ile listenin en son sırasında yer alıyor.💾 Cep bilgisi: Borsa İstanbul 100 endeksi yıl başından bu yana %11,6 oranında değer kaybetmiş durumda. Yılın ilk günlerinde 5.693 puana ulaşarak tarihi zirvesini gören endeks, ocak ve şubat aylarında yaşadığı keskin düşüşlerin ardından mart ayında yeniden 5.400 puan seviyesini aşmıştı. Endeks bir süredir yatay/aşağı yönlü bir seyirde.Çalışma, altı aylık&nbsp;zaman aralığı için yapıldığında ise Borsa İstanbul’un yatırımcılarına %27,6’lık reel getiri&nbsp;sağladığı görülüyor. Bunun temel sebebi şüphesiz ki 2022’nin son çeyreğinde yaşanan ralli. Bu dönemde 3.500’lü seviyelerden 5.600’lere yolculuk yapan endeks, son dönemdeki düşük performansına karşın, görece orta vadeli yatırımlar yapan yatırımcılarını enflasyondan korumuş görünüyor. Bu dönemde altın dahil olmak üzere başka hiçbir araç yatırımcısına enflasyonun üzerinde bir getiri sağlayabilmiş değil.Yıllık bazda da Borsa İstanbul’un tek başına ve uzak ara liderliği devam ediyor. %62,4’lük reel getiri oranı, çalışmaya konu edilen başka hiçbir yatırım aracı ile kıyaslanabilecek seviyede bulunmuyor. Bu zaman zarfında devlet iç borçlanma senedi yatırımcıları TÜFE ile yaklaşık başabaş getiri elde etmiş durumdalar. Bunun dışındaki yatırımların tamamında ise çift haneli reel zarar söz konusu.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/0/1681040462970.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.86" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">TÜİK<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Detaylarda neler var?</h2>Yüksek enflasyon döneminin yanında bankların fiyatlamalarına etki eden regülasyon değişiklikleri en klasik yatırımcı olan mevduat müşterilerinin enflasyon karşısında korunmasız kalmasına yol açıyor. Enflasyonda baz etkisinin devreye girmesi ile birlikte reel getiri oranında toparlanma görülmekle birlikte burada gerçek etkiyi kur korumalı mevduat sisteminde faiz üst sınırının serbest kalışının ardından, önümüzdeki aydan itibaren görmeye başlayacağız. Bankaların mudilerine teklif ettikleri mevduat faizlerinin hızla arttığı bu dönemde reel getirinin yeniden pozitife dönmeye başladığını göreceğiz.➕ Perspektif: TL mevduat faiz oranlarındaki artış trendi son günlerde iyice hızlanmış durumda. TCMB verilerine göre, 3 aya kadar vadeli TL mevduat hesaplarında uygulanan faiz oranı yılın son haftasında %24,2 olmuştu. Şu anda aynı değer 500 baz puan artışla %29,2’e ulaşmış durumda. Bu değer, 2003’ün son aylarından bu yana görülen en yüksek değer. Piyasa bilgileri, söz mevduat faiz oranlarının nisan ayında da artmaya devam ettiğine işaret ediyor. Mevduat getirisindeki artış, yatırımcıların diğer araçlardan ziyade pratikte sıfır riskli olan bu araca olan ilgisini (özellikle kur korumalı mevduat sistemindeki döviz kuru hareketlerine karşı korunma opsiyonu da düşünüldüğünde)&nbsp;artıracaktır.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/0/1681040593044.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.98" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">TCMBBorsa İstanbul’un reel getirisinde yakın vadeli zaman dilimlerinde görülen negatife dönüş, endeks performansından kaynaklanıyor. İndirgemede kullanılan enflasyon oranının düşmesine karşın görülen sonuç, endeksteki hareketin sertliğini teyit ediyor. Borsa İstanbul’un 2022 yılında ağustos-aralık dönemindeki aylık reel getiri ortalaması&nbsp;%13,4 olarak gerçekleşmişti. Aylık bazdaki bu olağanüstü getiri seviyesi endekste son dönemde yaşanan düşüşe rağmen yıllık reel getiri seviyesinin çok yüksek kalmasını sağlıyor.➕ Perspektif:&nbsp;Endeksin vaat ettiği yüksek getiri pek çok yatırımcının bu alanı alternatifsiz olarak kabul etmesine yol açtı. Bu durum da yatırımcı sayısının mart ayı sonunda 4,3 milyon kişiye yükselmesini sağladı.💾 Cep bilgisi: Son verilere göre ise toplam yatırımcı sayısı 3,95 milyon seviyesinde bulunuyor. Bu sayı sadece altı ay önce 2,7 milyon kişi seviyesindeydi.Verilerde ortalama portföy büyüklüğünde düşüş olduğunu gösteriyor. Bu da, ağırlıklı yatırımcı profilinin “küçük yatırımcı” sınıfına kaydığına işaret ediyor. Bu durum, endeks açısından teoride arzulanan bir gösterge olmakla birlikte, özellikle belirsizliğin arttığı dönemlerde volatiliteyi artırma potansiyeli taşıyor. Bunun temel sebebi, pek çok yatırımcının enflasyondan korunmak adına yeterli finansal okur yazarlık bilgisine sahip olmadan işlem yapmaları olarak özetlenebilir. Risk-getiri karşılaştırmasının yapılamadığı, olası zararların tam olarak kavranamadığı yatırımların yoğunluğundaki artış (yukarı ya da aşağı yönlü) sert fiyatlamalara yol açabilme potansiyeli taşıyor.Uzun vadeli yatırım araçları arasında en çok güvenilenin başında gelen altın, geleneksel yatırımcıların odağı olmayı sürdürüyor. Temel olarak emtianın değerinin yanında kur hareketlerine karşı da yatırımcısına koruma sunan araçta son dönemde yaşanan fiyat hareketleri yatırımcının iştahını besliyor. Geçtiğimiz yıl, bu dönemlerde ons fiyatı 1.970USD’ye ulaşan altında kasım ayında 1.640USD’ye kadar gerileme görüldü. Bu dönem sonrasında yeniden 1.900USD’nin üzerine çıkan altının ons fiyatı şubat ayının üçüncü haftasındaki düşüşünün ardından nisan ayında tarihte ilk kez 2.000USD&nbsp;eşiğini aştı. Bankacılık krizi sürecinde merkez para otoritelerinin sıkılaşma eğilimindeki yavaşlama beklentisi bu görünümün temel sebebi olarak kabul edilebilir. İlerleyen dönemde açıklanacak makroekonomik veriler, merkez bankalarının duruşuna ve emtia fiyatlarına da doğrudan etki edecek olsa da yaşanan hareketin ardından “güvenli liman” algısının güçlendiğini söylemek mümkün.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Veri sistematiği</h2>Aylık bazda açıklanan veri, külçe altın, Borsa İstanbul 100 endeksi, brüt mevduat faizi, USD, EUR ve devlet iç borçlanma senetlerinin getirilerini baz alıyor. Hesaplanan getiri oranları aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık bazda hesaplanarak yine TÜİK tarafından açıklanan Tüketici ve Üretici Enflasyonu verileri kullanılarak reele indirgeniyor.Borsa İstanbul’un getiri hesaplamasında, borsada en az 60 gün işlem görmüş, piyasa değeri ve günlük ortalama işlem hacmi en büyük olan 100 şirketin hisse değerleri baz alınarak 1. ve 2. seans kapanış fiyatları birleşik endeksinin aylık ortalaması kullanılıyor.Altın fiyatlarında, Borsa İstanbul aylık ortalama külçe altın fiyatları&nbsp;(gram/TL); USD ve EUR hesaplamalarında ise ilgili kurum Merkez Bankası döviz alış değerinin 1 aylık ortalaması baz alınıyor.Mevduat getirisi hesaplamasında bankalarda fiilen açılan mevduatlara uygulanan ağırlıklı ortalama mevduat faiz oranları kullanılıyor. Hesaplamanın brüt faiz oranı&nbsp;üzerinden yapılması ise, vadelere göre değişen stopaj kesintilerinin ayrıca dikkate alınmasını gerekli kılıyor.💾 Cep bilgisi: TL mevduatlarsa stopaj oranı 6 ay vadeli mevduatlara kadar %5; 1 yıla kadar olan mevduatlarda %3; daha uzun vadeli mevduatlarda ise %0 olarak uygulanıyor. Stopaj kesintisi faiz ya da kar payı getirisinin üzerinden tahsil ediliyor. Aynı kesinti oranı döviz mevduatları içinse 1 yıla kadar %20; daha uzun vadelerde ise %18 olarak uygulanıyor. Söz konusu ayrışma, TL mevduatı özendirme amacı taşıyor.Devlet İç Borçlanma Senetlerine ait reel getiri oranları ise borçlanma araçları piyasasında işlem gören devlet iç borçlanma senetlerinin tüm vadelerdeki getirilerinin ortalamasını yansıtıyor.

Aylık bazda en yüksek reel getiriyi altın yatırımcıları elde etti. 

Altının dönüşü

Yazı: İdil Su Kesken, Arda Üçüncü<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu hafta küresel piyasaların odağında ABD’den gelen Üretici fiyat endeksi (ÜFE) ve Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) rakamları vardı.&nbsp;TÜFE verisi yıllık bazda %8,1 beklenirken %8,3 olarak açıklandı. Veri, aylık bazda ise %0,1 şeklinde gerçekleşti. Gıda ve enerji hariç enflasyon ise %6,3 oldu. Haziran’da %9,1 ile 41 yılın en yüksek seviyesine çıkan enflasyon Temmuz’da %8,5’e gerilemesinin ardından ikinci ayda da düşüş yaşadı. Hem manşet hem de çekirdek enflasyon beklenenden daha az gerileme gösterdi. Ağustos ayında benzindeki düşüş, enflasyonun gerilemesindeki ana sebep oldu. Fakat beklenen oranda düşüş yaşanmamasında artan gıda fiyatları ve son ayda yükselen sigorta ve sağlık giderlerindeki artış etkili oldu.Öte yandan, ABD'de ÜFE&nbsp;verisi Ağustos'ta yakıt maliyetlerindeki gerilemeyle düşüşünü 2. ayda da sürdürdü. Veri, Ağustos'ta yıllık %8,7 ile tahminlerin altında arttı. ÜFE aylık bazda da beklentiye paralel %0,1 düştü. Çekirdek ÜFE aylık bazda %0,4 ile tahminlerin üzerinde gerçekleşti. Yıllık artış %7,3 oldu, önceki ay artış %7,6 olmuştu. Gıda fiyatları aylık bazda değişmedi. ABD'de beklentiyi aşan enflasyon verisi hafta genelinde risk iştahını baskılarken, Fed'e ilişkin beklentileri de şekillendirdi. Fed swapları veri sonrası Eylül'de 75 baz puan faiz artışı fiyatlamasına işaret etti. Haftanın devamında ise ekonomistler ve yatırım bankası stratejistleri Fed’in Eylül'de 100 baz puan faiz artırması gerektiğini vurgulamaya başladı.Avrupa’da enerji krizi bölgenin ana gündem maddesi olmayı sürdürüyor. Avrupa Birliği bu hafta, son yılların en büyük enerji kriziyle başa çıkmak için yeni radikal planlarını duyurdu. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen üye ülkelerin enerji kriziyle başa çıkması için düşük maliyetle elektrik üreten şirketlerden 140 milyar Euro toplayacaklarını belirtti. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası AB yaptırımlarıyla Rusya'nın bölgeye gaz sevkiyatını sınırlaması, enerji krizine neden olmuş, bu gelişme AB ekonomisini vurmuş ve enflasyonu tetiklemişti. Enerji kriziyle mücadele için atılan radikal adımların, farklı öncelikleri ve kırılganlıkları olan AB üyesi ülkeler arasında sert tartışmalara neden olabileceği konuşuluyor.Petrol piyasası, küresel taleple ilgili endişeler ve ABD'den stratejik rezervlerin yeniden doldurulmasıyla ilgili haberler akışın da etkisiyle dalgalı bir seyir izledi. Hafta bazlı kapanışa baktığımızda petrol üçüncü haftada da prim kaybetti. Uluslararası Enerji Ajansı çarşamba günü ülkenin petrol talebinde otuz yılı aşkın bir süredir en büyük yıllık düşüş yolunda olduğu konusunda uyardı. ABD Enerji Bakanlığı, ülkenin acil durum petrol arzını yeniden stoklama planının fiyatları tetiklemediği ve bu tür alımların 2023 mali yılına kadar gerçekleşme olasılığının düşük olduğunu söyledi.Son olarak altın piyasası bu hafta ABD enflasyonunun beklentilerin üstünde gelmesi ve üretici fiyat endeksi verilerinin de piyasada endişelere yol açması nedeniyle 1,700 doların altında kaldı. Ons altında geçen hafta içinde 1,700 dolar altı test edilse de bu taban korunmuştu. Fed cephesinden gelecek olan açıklamalar ve izlenecek yol haritası, altın fiyatlarının seyri açısından dikkatle takip edilecek.

Beklentinin üzerinde gelen ABD enflasyon rakamları sonrası, tırmanan enerji krizinin etkisiyle merkez bankalarından sert hamleler bekleniyor.

Fed'in 100 Baz Puan Faiz Artıracağı Konuşuluyor!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ekonomisi 2021’in ikinci çeyreğinde %21,7 büyüdü. Ağustos ayı enflasyonu ise yıllık bazda %19,25 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Peki, yüksek büyüme ve enflasyon rakamları ne anlama geliyor?<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Pandemi kaynaklı büyüme: Baz etkisi</h3>Mart 2020’de pandemi kaynaklı kapanmaların başlaması, 2020’nin ikinci çeyreğinde birçok ülkenin ekonomisinin daralmasına neden olmuştu. 2021’in ikinci çeyreğinde ise kısıtlamaların azalması ve aşı çalışmalarının hızlanması, tüm dünyada yüksek büyüme rakamlarının ortaya çıkmasını sağladı.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geçen yıl ikinci çeyrekte %21,4 daralan Birleşik Krallık ekonomisi, bu yılın aynı dönemindeki %22,2'lik performansıyla OECD'nin en yüksek oranda büyüyen ekonomisi oldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2020’nin ikinci çeyreğinde %10,3 daralan Türkiye ekonomisi, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %21,7 büyüyerek Birleşik Krallık’ın ardından ikinci sırada yer aldı.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2021/8/0/1630837575165.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İnfografik: Taylan KurtBüyüme rakamları hesaplanırken geçen senenin aynı dönemi baz alınıyor. Dolayısıyla büyük alçalma veya yükselme yaşanan dönemlerin ardından o dönem referans alınarak hesaplanan değişimlerde “baz etkisi” görülüyor.Tabii ki, %21,7’lik büyüme rakamını sadece baz etkisiyle açıklamak yeterli değil. TÜİK’in verilerine göre büyümede, tüketim ve yatırımdan kaynaklı iç talep ağır basıyor. İhracattaki artışın %59,9 seviyesinde olması ise özellikle konteyner kıtlığı nedeniyle Asya’dan gelen malların taşıma maliyetlerinin artması sonucu Türkiye’nin ihracat konusunda avantajlı duruma geldiğini gösteriyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Büyümeye rağmen azalan alım gücü</h3>Peki, büyüme rakamlarının sokağa yansıması nasıl oluyor? Son dönemde herkes, gıda fiyatlarının artışından, konut piyasasındaki fahiş fiyatlardan ve maaşlarının değerinin giderek düşmesinden bahsediyor. Ankara Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Yalçın Karatepe’nin deyimiyle: “Kişisel refahımızı artırmayan bir büyüme ile karşı karşıyayız.” Zira, yüksek enflasyon nedeniyle son üç dört senedir alım gücü sürekli olarak düşüyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/0/1630869380058.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Tüketici fiyat endeksi (TÜFE), Ağustos 2021’de yıllık bazda %19,25, aylık bazda %1,12 arttı. Böylece enflasyon, son 28 ayın zirvesine ulaştı. Verilere göre; en yüksek artış %29 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %22,91 ile ev eşyası ve %21,76 ile ulaştırmada görüldü. En düşük artış ise %1,79 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Endekste kapanan 415 maddeden 307’sinde fiyat artışının görülmesi, vatandaşın alım gücünün giderek düştüğünü ve gıdaya erişimin zorlaştığını ortaya koyarken geleceğe yönelik endişelerin artmasına neden oluyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şimdi, ne olacak?</h3>Ekonomistler, Türkiye’deki enflasyonist ortamın kırılmasının yolunun sıkı para politikasından geçtiği ve hükümetin fiyat davranışlarını normalleştirmek adına kararlı adımlar atması gerektiği konusunda birleşiyor. Son verilere göre enflasyon, hâlihazırda %19 olan politika faizinden yüksek durumda. Dolayısıyla, TCMB’nin 23 Eylül’deki Para Politikası Kurulu’nda faiz artırımına gidip gitmeyeceği merakla bekleniyor.&nbsp;Öte yandan, dün gece Türkiye ekonomisinin 2022-2024 yılları arasındaki yol haritasını gösteren <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/09/20210905M1-1.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"Orta Vadeli Program"</a>&nbsp;onaylandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan programa göre, 2022-2024 yılları arasında Türkiye ekonomisinin yıllık ortalama %5,3 büyümesi ve etkin politikalar sayesinde enflasyonun 2024 sonunda %7,6 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor.

Tüketici fiyat endeksi ile ilgili hikayeler